Niepokojący wygląd liści
Wygląd liści przy niedoborze składników odżywczych w winogronach
Niedobór azotu - liście jasne żółtawo-zielone, ogonki liściowe i początki nerwów w kolorze czerwonym, spada wigor wzrostu części asymilacyjnej krzewu.
Niedobór fosforu - liście przybierają barwę brunatno-brązową, występują zniekształcenia na krawędzi powodując deformację, w wyniku której liście zatracają cech odmianowe. Brzegi liści podwijają się. Następuje zahamowanie wzrostu rośliny co przekłada się na utratę lub znaczne ograniczenie zbioru owoców.
Niedobór potasu - liście przebarwiają się na krawędziach, na kolor brązowo-purpurowy. Następnie miejsca przebarwień zasychają i wykruszają się. Młode liście sprawiają wrażenie zwiędłych, a starszym krawędzie rozpadają się.
Niedobór potasu może występować w suchych okresach sezonu wegetacyjnego przy bardzo dużym nadmiarze magnezu lub przy dużych wartościach ph gleby - przewapnowanie gleby.
Niedobór magnezu - zdarza się stosunkowo często. Oznaką jego jest żółknięcie - u odmian jasnoowocowych lub czerwienienie - u ciemnoowocowych, blaszek liściowych pomiędzy nerwami, które pozostają zielone.
Objawy zwiększają się aż do zasychania szypułek owoców a w następstwie całych gron w przypadku gdy niedoborowi magnezu towarzyszy znaczny niedobór wapnia i wysoka zawartość potasu. Optymalny stosunek potasu do magnezu wynosi 2:1. Zbyt wysoka zawartość magnezu w glebie powoduje gorzki posmak wina.
Niedobór żelaza - chloroza - w przebiegającej łagodnie chlorozie młode liście są zielone, a objawy widoczne dopiero w czerwcu lub w lipcu. Liście początkowo są żółtozielone, później żółte, jedynie wąski pas w pobliżu nerwów pozostaje zielony. Po pewnym czasie brzegi liści zwijają się i zasychają. W ciężkiej formie chlorozy rozwijające się młode liście są już żółte, małe i zasychają od brzegów. Latorośle rosną słabo, zawiązują mało kwiatostanów, a procesy drewnienia latorośli ulegają zahamowaniu. Z czasem latorośle zasychają, a krzewy zamierają. Do niedoboru może prowadzić nadmierne nawożenie wapniem i fosforem.
Niedobór cynku - objawia się bardzo słabym wzrostem latorośli i opadaniem górnych liści. Liście są wyraźnie mniejsze niż dobrze odżywionych roślin, a między zielonymi nerwami pojawiają się jasne, żółtozielone plamy.
Niedobór boru - na wyraźny niedobór boru krzewy reagują charakterystycznymi objawami - brzegi górnych, najmłodszych liści się podwijają. Na blaszce liściowej powstaje mozaika żółtozielonych plamek, jedynie w okolicy nerwów tkanka liścia pozostaje zielona. Wierzchołki latorośli ograniczają wzrost i karłowacieją, rozwijają się natomiast pędy boczne i pasierby, w czego efekcie krzewy przyjmują miotlasty wygląd. Na latoroślach w pobliżu nasady mogą powstawać ciemnobrązowe plamki, a następnie zgrubienia z podłużnymi szczelinami.
Występuje najczęściej w winnicach nawożonych wyłącznie nawozami mineralnymi, bez stosowania obornika. Już niewielki brak przyswajalnego boru powoduje widoczne obniżenie plonu winogron.
Nadmiar boru - jest dla winorośli bardzo szkodliwy i może prowadzić do zamierania krzewów. Zmienia się kształt liści - częściowo zanika klapa środkowa, ząbki wydłużają się igłowato, a zatoka przyogonkowa staje się bardziej otwarta. Brzegi blaszek liściowych żółkną i pokrywają się czarnymi, nekrotycznymi plamkami.
